Hoofdpijn

Houdt het ooit op?

Er is al zoveel over geschreven. Het meest besproken onderwerp is al jaren het weer. Elke dag zegt wel iemand wat voor weer hebben we morgen. Of aan het eind van een natte dag, het was wel somber vandaag. En nu dan…

Op de dag dat Oostenrijk een Lock down afkondigt voor ongevaccineerden en in ons land opnieuw maatregelen te wachten staan om een zorginfarct het hoofd te bieden. Heeft corona het overgenomen van het weer en is nu het meest besproken onderwerp.

Afgelopen week heb ik in de verschillende praatprogramma’s en op sociale media steeds dezelfde vragen voorbij horen komen. Hoe kan dit nu? Er is zo’n 85% gevaccineerd, waar blijft nu die groepsimmuniteit. Uitleg is wel te vinden, even los dat er natuurlijk ook mensen zijn die helemaal niet geloven dat er een virus actief is, of dat de impact op de zorg bijvoorbeeld in scene wordt gezet. Of wat dan ook…

Dit onderwerp, de polarisatie tussen de gevaccineerde en niet gevaccineerde burger, lijkt ook uit te groeien tot een maatschappelijk virus binnen onze samenleving. Sander Schimmelpenninck schrijft over een burgerschapscrisis mede veroorzaakt door de sociale media waarop burgers met een fors narcisme gehalte hun gram halen.

Zijn column is behoorlijk kritisch en misschien zelfs wel wat confronterend. Dat zal een ieder voor zichzelf invullen. Wat de oorzaak nu precies is mogen de sociologen en psychologen mee bezig gaan. Mijn inschatting is dat ons gedrag en wat het met ons doet niet veel anders is dan uit eerdere onderzoeken naar voren is gekomen. Als wij geconfronteerd worden met tegenslagen die direct betrekking hebben op onze vrijheden, onze gezondheid dan slaan we als mens en als samenleving uit het lood. Onderhuidse problemen, die er al langer waren, komen aan de oppervlakte. We zoeken naar een gezamenlijke zondebok. De overheid, het kabinet, het OMT. Sommige verliezen hun morele kompas en schieten met bedreigingen en scheldpartijen op mensen die hun functie uitvoeren. We geven het een gezicht en een naam en vergeten dat het eigenlijk ook gewoon mensen zoals we zelf zijn.

Recent hoorde ik op een praattafel een aantal bestuurders over hun vak en waarin ze mee geconfronteerd worden. “Ik weet waar je woont”. Ik zie elke dag jouw kinderen op het schoolplein” zijn steeds meer berichtjes op de tijdlijn van deze bestuurders. In onze geïndividualiseerde maatschappij zijn steeds minder mensen ergens lid van. Geen politieke partij, geen vakbond, niet bij een kerk, niet, niet… hooguit de muziek- of sportvereniging. Al ligt de voorkeur tegenwoordig vooral bij sportscholen, waar je alleen, zelfs ’s nachts op de loopband kan. Vervolgens kijkt deze geïndividualiseerde burger wel naar de overheid. Niet als burger, maar vooral als consument. Ik heb recht op…

De pandemie ligt veel bloot. Vooral hoe onze samenleving omgaat met tegenslagen. Hoe de individuele burger dat een plek geeft, hoe de belangengroepen zich opstellen en hoever we zijn doorgeschoten in het afbreken van een moreel kompas. Gelukkig, dat moet worden gezegd, het merendeel van ons halen het nieuws niet. De stilzwijgende massa, ook met een mening. In verhouding is er slechts een kleine groep van mensen die de (sociale) media benutten om hun ongenoegen te uiten. Daar is niks mis mee, al zou een ieder wel moeten varen op een moreel kompas.

Wat minder is, is dat er ook mensen voorbij komen die uitspreken boos te zijn omdat hij/zij iets niet meer kan doen, want het is niet zijn of haar probleem als er een zorginfarct dreigt. Dan denk ik, als we allemaal zo in het leven zouden staan?
Geen mensen meer die een verantwoordelijkheid willen dragen voor de samenleving? Geen mensen meer die beslissingen willen of durven nemen? Geen bestuurders, geen kiezers, geen… Alleen nog mensen die iets willen van een ander. Daar krijg ik nou hoofdpijn van.

Help…

We zitten op een plateau

Foto door JACK REDGATE via Pexels

Het valt niet mee. In de ziekenhuizen wordt gevreesd voor code zwart en komende week gaan de terrassen open. Het voorjaar klopt tegen ons soms zwarte gemoed. We hebben het er wel mee gehad, code zwart of niet. Het maatschappelijke elastiekje staat op knappen. Het kabinet buigt mee, met een verantwoord risico. We zitten al een tijdje op een plateau.

Nu weet ik niet zo heel veel van een plateau. Ik hoorde er wel eens van bij een wielrennerscours. Het peloton is dan een periode aan het stijgen en bereiken dan in het gebergte een plateau. Even gaat het dan niet meer omhoog en dan volgt er een plat stukje wat leidt naar de afdaling. Die fietsers nemen even rust, het jackje wordt dichtgeritst, de afdaling kan komen.

Nu zitten we met de coronacrisis ook op het plateau. De top is bereikt, maar anders dan de fietsers is er geen tijd voor rust. De kleding voor de IC-medewerkers waren al dichtgeritst en de afdaling, komt die wel op tijd?

Een verantwoord risico op basis van modellen met een stevige bandbreedte van afwijkingen. Gebaseerd op vaccinatie en mensen die al eerder het virus hebben ondergaan. Maar ook op basis van het handhaven en gematigd versoepelen van maatregelen.

Anders dan gesuggereerd is wat nu voor de 28e is aangekondigd in zijn geheel niet van invloed op het huidige plateau en de drukte in de zorg. Zelfs niet voor de komende 2 á 3 weken. Het plateau van nu is het resultaat wat een week of 2 á 3 geleden in de samenleving heeft plaatsgevonden.

Volgens de modellen van de modelleurs van het RIVM zullen we eind april, begin mei beginnen met de afdaling. Dan zal de druk in de zorg afnemen en de samenleving steeds meer bescherming opbouwen, door vaccinatie. Daarom is het credo ook vaccineren, vaccineren en vaccineren.

Een belangrijk woordje in dit geheel is ‘risicoschatting’. Het kabinet besluit op basis van modellen die voorspellen in de toekomst. Wetenschappers uit de zorg zouden liever wachten en willen zien dat de afdaling al was ingezet. Het kabinet besluit anders. Help… of wordt achteraf geconstateerd dat het een verantwoord risico was.

Misschien, om enig geruststellend gevoel te voeden. De modelleurs van het RIVM hebben tot nu goed weten schatten en zijn we vrijwel altijd binnen aan de goede kant van marges uitgekomen. Hopelijk klopt het nu ook en is het toch over een paar weken ‘geen help’.

Klaar mee

Het duurt nog even…

Deze week hadden we weer een persconferentie. De verwachtingen waren niet zo hoopvol. Sterker nog, het ziet er niet goed uit. Dus eigenlijk mogen we nog niet mopperen. Avondklok wordt aangepast aan de zomertijd. Gevoelsmatig begrijpelijk. Andere versoepelingen bleven uit. Reizen naar het buitenland in mei was al niet meer in beeld. Verder bijna een ritueel aan herhalingen. Het is net zo voorspelbaar als de beursschommelingen.

Het geluid wat we nu heel veel horen is “we zijn er wel klaar mee”. Het tegengeluid: “het virus nog niet met ons”. Feiten, frames, whappies, schapen, het komt allemaal voorbij. Net als Frank de Boer of was het nou Roland de Boer, of heb ik ze nu allebei gezien? Verwarrend, de één had het over Qatar de ander over Turkije. Ze lijken ook zo op elkaar, zelfs het geluid wat uit hun mond komt.

Een week van heel veel verwarring dus. Ben ik nou een schaap? Of, ik weet het zelf niet zo goed meer. Ik volg het nieuws, loop niet achter alles en iedereen aan. Onderzoek, luister, lees en trek mijn eigen conclusies. Nu was het deze week wel heel veel. Zelfs vandaag nog. Een minister, of was het nou een verkenner, of… nou ja, ze bleek Corona te hebben en weg was ze. Nog wel even snel een foto, oeps uitlekken van enkele ‘persoonlijke’ aantekeningen over het opzijzetten van een volksvertegenwoordiger die zijn sporen heeft verdiend. Paar uur later, weer ministers, of nee toch verkenners…

Wat een week, ik ben er wel even klaar mee.

Uitlokking

Een simpele klik, strafbaar feit, strafblad. Oeps!

De avondklok. Voor slechts een heel klein deel van de samenleving een aanleiding om eens lekker te gaan rellen. We plunderen en gaan mensen uitnodigen om een bakje koffie te drinken op verboden terrein. Oeps, natte voeten, stevige hoofdwond door de straal.

Crowdfunding. Initiatieven om, onderverzekerde of niet verzekerde, ondernemers wiens winkel vernield en/of geplunderd te helpen met financiële steun. Ik hoorde een ondernemer voorbij komen wiens 10-tallen ruiten compleet uit de sponningen zijn geslagen.

En dan iemand in de rechtszaal volgens het snelrecht. Heeft een berichtje geplaatst en wat gedeeld en ge(re)tweet. Lekker rellen met z’n allen, lachen joh…
De rechtbankverslaggever doet verslag: “ze hebben geen flauw benul en schrikken zich kapot van de eisen’. De advocaat: Hij is 19 en heeft een baantje, gaat een opleiding beginnen. Die steen raapte hij even op en hij weet echt niet hoe dat vuurwerk in zijn zak kwam. Die agent heeft de verkeerde te pakken, hij gooide die steen niet naar die fotograaf. Lekker rellen met z’n allen, lachen joh…

De psychiater en filosoof. Ik begrijp niet waarom iedereen nu zo verbaast is. Met de jaarwisseling lijken sommige steden wel een oorlogsgebied. En we (?) vinden het ‘normaal’ in ons tolerante en individualistische doorgeschoten land. Het buitenland kijkt met grote verbazing naar dit ‘soort’ folklore van het land.

Gelukkig lijkt de geest weer wat in de fles te verdwijnen. Laten we hopen dat de meeste mensen die dachten aan ‘lekker ff rellen’ nu beseffen dat ze ook in ons doorgeschoten tolerante, individualistische land een grens zijn over gegaan.
Een grens die al wordt getrokken op de sociale media. Even ‘oproepen’ kan zomaar een strafblad opleveren en een gevangenisstraf. Weg baantje, weg opleiding.

Een andere geest komt uit dezelfde fles. De geest van op elkaar betrokken zijn. Mensen pakte de bezem, stevige mannen en wellicht vrouwen van de plaatselijke voetbalclub lieten zich preventief zien. GeenStijl toonde WelStijl.

Een pandemie raast over de wereld en alle zeilen moeten worden bijgezet om deze het hoofd te kunnen bieden. Inmiddels is Hugo de Jonge tot de nationale kop van jut gemaakt. Wel fijn om iemand te hebben die je overal de schuld van kan geven. Blijf jezelf lekker buiten schot en hoef je zelf je handen niet vuil te maken en kun je lekker zuur langs de zijlijn blijven roepen.

Het is een lange adem en vele mensen zien hun dromen vervagen. De overheid geeft heel veel geld uit om zoveel mogelijk ‘in de lucht’ te houden. Ook Hugo de Jonge. Niet alles lukt, niet alles klopt, niet alles is foutloos, niet alles is…

Maar toch…. toch ben ik blij dat mijn wieg in dit land heeft gestaan, want om met de Zeeuwen te spreken “we worstelen, maar komen weer boven”.

geen risico?

Een relatief kleine groep (zo’n 25%) heeft zorgen dat het vaccin niet veilig, of niet veilig genoeg is. Een grotere groep zal bijdragen aan het bestrijden van COVID-19 en zo levens helpen sparen. Is dat nou een tegenstelling? Of profiteren van de ander?

Photo by Kevin Grieve

Eerder schreef ik dat we zo langzamerhand in een wereld leven waarin mensen vooral proberen tegenover elkaar te staan. Alleen te gaan voor het eigen gelijk. Doof te zijn voor de ander. De sociale media en met name de algoritmes die daarin fnuikend werk doen helpt daar niet bij. Voor je het weet zit je in de ‘fabelfuik’ en wordt je onbewust bestookt met ongenuanceerde onliners.

In mijn omgeving wordt er hier natuurlijk ook over gesproken. Mij wordt dan ook best wel gevraagd hoe ik er in sta. Want het kan toch niet dat zo snel er al een vaccin is. En natuurlijk recent de nieuwe variant. Het komt voorbij in kranten, in tijdschriften, op sociale media en in de praatprogramma’s.

Steevast kom ik toch altijd uit op het vertrouwen en dat niets zonder risico is. Voor mij zijn dat, denk ik, toch twee belangrijke pilaren. Mag je er op vertrouwen dat…
Niets is zonder risico, maar is het risico wat er dan is voldoende beperkt.
Een andere ‘dooddoener’ die ik ook regelmatig teruggeef is ‘onderzoek alles en behoud het goede’.

Nu nemen de meeste mensen helemaal niet de tijd om hiermee breed aan de gang te gaan. Of mensen gaan alleen op zoek om hun gelijk bevestigd te zien krijgen. In krantenartikelen die best genuanceerd zijn wordt met geel iets gemankeerd. Bijvoorbeeld dat er in Engeland een allergische reactie was bij het vaccineren. (ook een paracetamol kan een allergische reactie geven) Of dat het vaccin misschien iets minder kan werken. (maar dat hoeft niet!) Vervolgens gaat de goegemeente er mee aan de haal. Doet me denken aan de uitspraak van Hugo de Jonge “als het meezit kunnen we de 4e januari met het vaccineren beginnen’. Resultaat: de kamer valt over hem heen, kritische columnisten, want het wordt de 8e januari. Het zat niet helemaal mee…

Heel vaak horen we wel, maar luisteren we niet. We gaan dan aan de haal met brokken van informatie die context missen, maar wel onze mening vormen. Of… en dat is eigenlijk gevaarlijk, lopen we achter iemand aan, want die…
De geschiedenis heeft ons geleerd waar dat toe kan leiden, daar moeten we nooit meer willen zijn.

Daarom is het o zo belangrijk om mensen in hun waarde te laten. Ook als dat een totaal andere is als die van jou. Zelfs als mensen profiteren van wat de meerderheid doet. Er zijn weinig mensen lid van de vakbonden, maar als de lonen in de CAO worden vastgesteld, geldt deze voor iedereen in het CAO. Lid of geen lid en daar kunnen we ook allemaal goed mee leven. De vakbonden doen hun best om mensen te overtuigen lid te worden, maar gaan er niet voor om het CAO alleen voor leden te laten gelden. (als dat al zou kunnen)

Natuurlijk is er een grote juridische doorzettingsmacht beschikbaar als het gaat om de volksgezondheid. Als COVID-19 net zo zou uitpakken als Ebola dan zou er uit een heel ander vaatje worden getapt. Ook door mensen die nu hun zorgen hebben over het vaccin. Voor het uitdoven van COVID-19 wordt door de specialisten verwacht dat daarvoor zo’n 70% van de mensen gevaccineerd moeten zijn.

Dus als mensen aan mij vragen ‘hoe sta jij er in?’
Dan kom ik uit op mijn pilaren.. ik vertrouw de specialist met haar 70% en ik schat in dat het risico dat zij er naast zit beperkt is. De kans dat ik zieker wordt van corona dan van de vaccinatie is vele malen groter. Wat jij doet, moet jij weten. Maar als ik aan de beurt ben laat ik me vaccineren, want ik neem geen risico!

Tante Lies

Hoe is met jouw tante Lies?

Ik ben tegen, ik ben voor.

Ik geloof nergens in, ik geloof in iets.

Ik vertrouw op de overheid, de overheid is een instrument van QAnon.

Vaccinatie moeten we verplichten, vaccinatie is alleen maar bedoeld om ons chips in te planten.

Covid 19 is op één plek in China ontstaan, Bill Gates heeft het virus bedacht om ons te kunnen chippen.

Ik doe mee, ik doe niet meer mee.

Ik geloof in God, ik geloof in bovennatuurlijke wezens.

Ik geloof in mezelf, ik ben mezelf al een tijdje kwijt.

Dierenmarkten zijn een broeihaard voor zoönose. Zoönose is een verzinsel door de farmaceutische industrie.

Tante Lies is dood.

Wie is tante Lies, wie is tante, wie is, wie…..

Tante Lies is je buurvrouw….

Oh, ik geloof niet dat ik haar ken…

Hoi Bo, hoe is….

Zomaar een gesprekje tussen twee jonge mannen.

Foto door Miguel Á. Padriñán via Pexels

B Ik lig in het ziekenhuis
A Zo hoezo?
B Corona
A Shit joh…
B Zekers, was een paar weken geleden als vanouds in de Bullit
A Ja, ff lekker uit ons dak, werd wel weer tijd
B Heb Fez ook nog gesproken
A Ja ik ook, was ook ziek hé
B Ook Corona hoorde ik, net als Doortje
A Doortje?
B Ja Doortje is ook ff out, haar vriend Thijs ook
A Shit joh, dat is balen
B Meer dan dat, ik stik zowat joh.. Mijn opa ligt inmiddels op IC en mijn moeder is thuis. Kan niet werken, heeft ook klachten.
A O ja, die werkt in het ziekenhuis hé.
B Yip, nu ff niet dan. Het is wel shit, opa op IC, moeder thuis en ik hoorde dat de Bullit nu dicht is voor 2 maanden. Was een echte uitbraak, meer dan 20 waren het haasje.
A Zo, dat valt tegen, nou ja gelukkig organiseert Damian komend weekend in de schuur van Melle een party…
B <..>
A BO?
B Mijn zus kwam er tussen; opa is dood.
A Zo dat is shit zeg, was zeker ‘dor hout’
B Hum…
A Nou je weet wel oud en versleten, gaat toch een keer dood, toch?
B Hij was mijn beste vriend, kon hem echt vertrouwen hij was nog geen 60 en nog elke dag aan het werk.
A Nou ik ga hangen hoor, sterkte hé

Een hele generatie jonge mensen, jong volwassenen moeten inleveren. Via de YouTube kanalen roepen voor hen bekende Nederlanders op om niet meer mee te doen aan de coronamaatregelen. Het is voor veel van deze jonge mensen een ‘ver van mijn bed’ show. Totdat het dichtbij komt en iemand persoonlijk treft. Voor de grote buitenwereld blijven we stoer, van binnen gaat er iets onherstelbaars kapot.

Als we straks een eind verder zijn en we deze pandemie achter ons hebben zullen we best weer opkrabbelen en het leven weer kunnen leiden zoals we gewend waren. Maar wat onherstelbaar kapot is, is kapot. Daar moeten we mee leren leven. Laten we toch vooral niet tegen over elkaar gaan staan en de gelederen sluiten om zo min mogelijk onherstelbaar kapot te laten gaan.

Dashboard

Het dashboard

Met gezond verstand en medemenselijkheid en bovenal enig respect gaat het ons wel lukken.

Overspoeld worden we momenteel met informatie over de verspreiding van het virus. Wat we wel en wat we niet moeten doen. Autoriteiten, zelf bedachte autoriteiten. Politieke agenda’s. Verborgen agenda’s. De gedragsdeskundigen en de sociologen hebben nog nooit zoveel actueel te bestuderen materiaal voorbij zien komen.

Inmiddels ben ik zelf in een fase van het leven dat ik meer en meer kan spreken vanuit ervaringen en kennis die ik door studie heb opgedaan. Wellicht behoor ik nu voor enkele, relatief kleine, groepen in de samenleving tot…. ja tot wat eigenlijk?

Ja tot wat eigenlijk? Misschien is dat wel de kern van waar we voor staan als individu in een samenleving die worstelt met een virus die alles wat zo vanzelfsprekend leek, omver schopt. Een overheid die ingrijpende maatregelen treft. Ondernemers die hun levenswerk in rook zien opgaan. Sociale verbanden ontwricht en niet te verwerken emoties gedempt. En dan die vraag? Tot welke groep behoor ik?

Gisteren kwam een reportage voorbij in de uitzending van 1 Vandaag. Een zoon vertelde dat zijn vader hem niet meer als zijn zoon beschouwt. De zoon gaat niet mee in de beelden van zijn vader. Hij vindt dat zijn vader meegezogen wordt in een complottheorie die ver van de werkelijkheid staat. Er is niet over te praten. De stelling is opgetrokken. Wat vader zegt en vindt is in zijn optiek de waarheid. De zoon gelooft niet in de ene waarheid en houdt zich meer vast aan wat hij er zelf over leest en onderzoekt. De vader wil niets meer met zijn zoon en de zoon mist zijn vader. “Want we deden heel veel dingen samen, hij was meer een maatje”.

Hoe triest is dit wel niet. Het laat ons in een hele persoonlijke situatie zien dat we heel veel moeite hebben met de situatie die is ontstaan. Ik kijk regelmatig op het dashboard Covid 19 van de overheid (ja, ik geloof daar in) voor de actuele situatie. Probeer daar dan rekening mee te houden. Vandaag kreeg ik een idee voor nog een dashboard. Want zeker is, dat er in elk geval één groep is waartoe ik behoor. De mensheid. Een dashboard van de humanity. Een dashboard waarop we bijhouden hoe het staat met ons gezond verstand, de medemenselijkheid en bovenal respect voor elkaar. Is dat niet veel belangrijker dan welk dashboard dan ook?

Plussen en minnen…..

We worden er mee groot gebracht. Tegenstellingen. We leren het al op school; op versus neer, meer versus minder, groot versus klein, jong versus oud etc.

Hele lessen worden er aan besteed. Onderscheid maken…
Het is nodig om het verschil te kunnen zien en te maken. Om te kunnen functioneren in een steeds complexer wordende wereld. Het verschil tussen goed en kwaad, wit en zwart, zoet en zuur, plus en min.

Hoe anders wordt het als het leren zien van verschillen leidt tot foutief discrimineren? Of erger nog; racisme!
Het zit niet in de tegenover elkaar gestelde woorden, maar in de lading wat er aan wordt gegeven. Wat voor de één goed is, is voor een ander echt fout. Denk maar eens aan medicatie. De ene mens overleeft door de medicatie, terwijl een ander mens aan dezelfde medicatie ten onder gaat.

We leven inmiddels in een wereld waar politici , ja zelfs wereldleiders, de tegenstellingen vergroten. Het ene goed is alleen goed… al het andere deugt niet. We luisteren er ook niet meer naar… Zelfs niet als a-politieke wetenschappers advies geven wat niet past in het politieke straatje. De gevolgen zijn in de wereldwijde coronacrisis af te lezen. Het is niet best… en ja het is natuurlijk weer het ‘gewone volk’ dat de grootste klappen krijgt.

Tegenstellingen het wordt ons geleerd al vroeg op de lagere school. Wat ik ook heb geleerd op dezelfde school is dat de plus en de min elkaar soms nodig hebben. Vooral als het donker is…

laat het lampje maar branden

In een stil moment moest ik daaraan denken, een lampje, een lichtje dat gaat branden als de plus en min goed met elkaar in verbinding staan.

Het is misschien een kwestie van plussen en minnen, wellicht wat naïef, maar zou het niet helpen als juist in deze tijd de politieke leiders hun best doen om het licht van verbinding te laten schijnen over onze wereld?

Hoera!

Komende week worden de maatregelen verder versoepeld. De behoefte om de benen meer en meer te strekken neemt toe. Bovendien we hebben ook wel weer zin om een terrasje te pikken. En… we moeten toch ook weer wat gaan verdienen, toch?

Ondertussen blijft het virus wel gewoon doorwaaien, dat wel. Hoe precies, waar precies? We weten steeds meer, maar er zijn nog meer vragen. Een breed veld van specialisten op verschillende wetenschappelijke gebieden houden zich er mee bezig en presenteren zich. Ook niet wetenschappers hebben een mening, of een oplossing voorhanden. Zelfs de meest machtige man van dit moment laat weten dat een medicijn voor malaria goed werkt. Baat het niet schaadt het niet. Oeps… het schaadt wel. En de sportman in Brazilië die ook op populistische wijze het tot president heeft geschopt gelooft nog steeds dat het een griepje is. Amerika passeerde vandaag de 100.000 corona doden en Brazilië is de 25.000 doden ook voorbij, En ja iedereen moet maar het anti malaria medicijn slikken. Bijwerkingen te spijt. De president gelooft er in.

In Europa is de eerste golf voorbij. Elk land is bezig met het ontgrendelen van de economie en op zoek naar middelen om veilig en wel straks weer wat te kunnen rondreizen buiten de eigen landsgrenzen. De zomer staat voor de deur en we willen na zo’n heftige periode wel even weg. Op vakantie, een bioscoopje, een kroeg of lekker eten.

Of dat zal leiden tot een toename van besmettingen? Dat is niet uit te sluiten. Veel zal afhangen of we in staat zijn om te gaan met de aanwijzingen van de mensen die er voor hebben doorgeleerd. Ook al zijn zij het niet over alles eens en moeten ze soms erkennen dat ze het ook niet precies weten. Het blijft een risico-inschatting. Het volgen van ons eigen gezond verstand, naast al die adviezen en richtlijnen, het zal preventief werken.

De overheid hamert op de eigen verantwoordelijkheid die moet uitmonden in het samen onder controle houden van het besmettingsgevaar. Hoe we verschillend we als individu ook hier tegenaan kijken, we zullen de gelederen moeten sluiten om te voorkomen dat een 2e golf van COVID-19 opnieuw ons achter de deuren houdt.

Het virus is in Europa en wordt door de landen op verschillende manieren bestreden met maatregelen en richtlijnen die iedereen treffen. Toch kun je grosso modo wel een ‘rode draad’ ontdekken. Het ontloopt elkaar niet zoveel. Het is meer de ‘hoe’ die wat van elkaar afwijkt dan het ‘wat’. Maar in tegenstelling tot wat in Noord en Zuid Amerika gebeurt lijken we in Europa de wetenschappelijke wereld wat serieuzer te nemen. Gelukkig maar. We kunnen weer beheerst en met de nodige voorwaarden weer redelijk veilig op pad! Hoera!